Phim tài liệu Cột mốc vàng Điện Biên Phủ:

Nhà văn Chu Lai đã phải thốt lên như vậy sau khi xem bộ phim Cột mốc vàng Điện Biên Phủ của Điện ảnh Quân đội vừa hoàn thành. Lặp lại một đề tài không mới, nhưng Điện ảnh Quân đội đã thể hiện được một cái nhìn toàn diện, chân xác và đầy sức thuyết phục về một sự kiện có một không hai trong lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam.

Với độ dài 50 phút được chia làm hai phần, Cột mốc vàng Điện Biên Phủ đưa người xem trở lại cuộc hành trình lịch sử cách đây 50 năm để đến với vùng đất hùng vĩ Tây Bắc vào mùa thu năm 1953. Đó là thời điểm dân tộc ta đang đứng trước một tình thế hết sức hiểm nguy. Lực lượng quân giải phóng chỉ còn vỏn vẹn 20 vạn chiến sĩ, thuần túy là quân bộ binh, di chuyển chủ yếu bằng đôi chân ngàn dặm, trong khi quân Pháp đã lên đến 45 vạn và hơn hẳn ta về phương tiện chiến đấu. Ngày 20/11/1953, Navarre cho quân nhảy dù xuống Điện Biên Phủ, không che giấu mục đích thành lập tại đây một tập đoàn cứ điểm mạnh để thu hút và tiêu diệt quân chủ lực Việt Minh. Ngày 2/11/1954, Navarre quyết định đánh ở Điện Biên Phủ. Bộ chỉ huy Pháp đã tăng cường cho Điện Biên Phủ nhiều tiểu đoàn thiện chiến, chi viện vũ khí mạnh, và thực tế Điện Biên Phủ đã trở thành "con nhím" phòng ngự lớn nhất của quân viễn chinh Pháp trong lịch sử chiến tranh Đông Dương. Có nơi Pháp gia cố hàng rào dây thép gai và bãi mìn dày tới 200m. Navarre và De Castries cho rằng "Việt Minh sẽ không dám tấn công con nhím Điện Biên Phủ"! Nhưng "bức thành trì không thể công phá được" mà Bộ chỉ huy Pháp cũng như đại tướng Mỹ lúc bấy giờ là O.Daniel, khi cùng một số tướng lĩnh của Pháp, Anh đến Điện Biên Phủ phải thốt lên, đã hoàn toàn sụp đổ trước những đòn tấn công như vũ bão của những người lính Điện Biên "đầu nung lửa sắt". Ngày 7/5/1954 đã ghi dấu ngày tận thế của chủ nghĩa thực dân Pháp tại Đông Dương và "Ráng chiều ngày 7/5 ở Điện Biên Phủ đã báo hiệu buổi hoàng hôn của chủ nghĩa thực dân trên toàn thế giới".
Phim tai lieu Cot moc vang Dien Bien Phu Tao an tuong manh cho nguoi xem

Tình cảnh khốn cùng của lính Pháp tại Điện Biên Phủ.
Bộ phim tài liệu Việt Nam của nhà làm phim nổi tiếng người Nga Roman Carmen được Đài Truyền hình Việt Nam giới thiệu gần đây đã tạo được dư luận trong người xem bởi những hình ảnh sinh động về chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ, tuy nhiên nếu so sánh về tầm vóc tính chân thực của sự kiện và sự phong phú về tư liệu, thì Cột mốc vàng Điện Biên Phủ đã "vượt mặt" bộ phim tư liệu nghệ thuật này cũng như các bộ phim tư liệu về sự kiện Điện Biên Phủ của Việt Nam trước đây. Sức nặng của Cột mốc vàng nằm ở nguồn tư liệu dồi dào và rất "đắt". Bên cạnh một số tư liệu sẵn có của Pháp và các nhà quay phim Việt Nam, đoàn làm phim đã bỏ nhiều công sức khai thác các bài viết của các tướng lĩnh Pháp viết về chiến dịch Điện Biên Phủ, và cất công tìm trong kho lưu trữ của Bảo tàng Quân đội ở Lao Xá những bức ảnh còn lại của những viên tướng Pháp từng tham gia chỉ huy chiến dịch... Đặc biệt, đoàn làm phim đã khai thác được khá nhiều thước phim quý của nước ngoài mà chưa bộ phim tư liệu nào khai thác được. Những tư liệu mới này sẽ đưa đến cho người xem những hình ảnh gây xúc động mạnh mẽ về một cuộc chiến đã hiện hữu trong tiềm thức bao thế hệ người Việt Nam với cái tên: Điện Biên Phủ. Cuộc chiến ấy không chỉ có sự dữ dội của bom đạn, mùi thuốc súng khét lẹt, những đám mây đen kịt khói lửa bao trùm không gian, những chiến sĩ kiên cường chỉ với bàn chân trần xông lên vượt qua khói lửa bom đạn của địch để chiến thắng... Đó đây bên hàng rào dây thép gai còn đang cháy nham nhở... không ít những tấm thân tươi trẻ đã lặng lẽ nằm xuống đất mẹ Điện Biên, để tiếp thêm ngọn lửa sự sống cho đồng đội viết nên trang sử vàng. Một nguồn tài liệu cũng rất có giá trị của bộ phim là những nhân chứng từng có ảnh hưởng nhất định trong chiến dịch. Với nguồn tư liệu này, Cột mốc vàng Điện Biên Phủ đã khai thác được triệt để thế mạnh của phim tư liệu, đó là sự chân thực của các chi tiết.

Biết lựa chọn và tiết chế những tư liệu cũ, khai thác và sử dụng những tư liệu phù hợp với nội dung bộ phim, đặc biệt với cách dựng hình rất có nghề, cách xử lý hợp lý những thước phim tư liệu với những cảnh quay phong cảnh nghệ thuật, sẽ không nói quá rằng, Cột mốc vàng Điện Biên Phủ là bộ phim tư liệu về sự kiện Điện Biên Phủ gây được ấn tượng mạnh mẽ nhất cho người xem, như nhận xét của nhà văn Chu Lai: Một bộ phim xinh xắn, đậm đặc tư liệu và có "hồn vía" của sự kiện. Chỉ tiếc rằng các nhà làm phim quá "tham" chi tiết ở phần kết khiến cho người xem khôngå cảm nhận đầy đủ hết một mảng màu sắc trong vắt, lãng đãng rất nên thơ mà phần đầu bộ phim đã có được.